Nguyên nhân thấm dột thường gặp trong công trình xây dựng và cách xử lý triệt để

1. Thấm dột là gì? Vì sao công trình nào cũng có nguy cơ?

Nếu bạn từng bước vào một căn nhà mới bàn giao chưa đầy 1 năm mà tường đã loang lổ, có mùi ẩm mốc thì bạn đã chứng kiến “cơn ác mộng” mang tên thấm dột.

Thấm dột là hiện tượng nước mưa, hơi ẩm hoặc nước ngầm xâm nhập vào tường, sàn, mái hoặc tầng hầm. Nghe có vẻ bình thường, nhưng thực tế nó âm thầm phá hủy kết cấu. 

Điều đặc biệt ở Việt Nam: với khí hậu nhiệt đới gió mùa, mưa nhiều, độ ẩm cao, cộng thêm vật liệu truyền thống như xi măng vốn hút nước mạnh nên nguy cơ thấm dột gần như không thể tránh khỏi nếu ngay từ đầu không có giải pháp chống thấm đúng cách.

2.1. Nứt gãy kết cấu bê tông

Nứt gãy trong bê tông là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến thấm dột. Quá trình này có thể xuất hiện ngay từ khi công trình vừa hoàn thiện.

• Nứt co ngót xảy ra khi bê tông khô không đồng đều, mất nước quá nhanh sau khi đổ, tạo ra những vết nứt chân chim nhỏ trên bề mặt.
  
• Nứt kết cấu thường xuất hiện khi công trình chịu tải trọng vượt quá thiết kế hoặc bị tác động bởi rung chấn, sụt lún nền móng.

Điều đáng lo ngại là chỉ một vết nứt cực nhỏ, khoảng 0,2–0,3mm, cũng đã đủ để nước len lỏi vào bên trong. Nước sẽ dần dần xâm nhập, làm ẩm ướt lõi bê tông và gây ra hiện tượng ăn mòn thép cốt. Khi thép bị gỉ, khả năng chịu lực của kết cấu giảm mạnh, dẫn đến nguy cơ xuống cấp nhanh chóng.

Và khi đó, chi phí sửa chữa thường cao gấp nhiều lần so với việc xử lý chống thấm ngay từ đầu. Một khoản đầu tư nhỏ lúc khởi công có thể giúp công trình an toàn và bền vững trong nhiều năm, thay vì phải đối mặt với chi phí khắc phục khổng lồ sau này.

2.2 Vật liệu kém chất lượng

Vật liệu là nền móng của mọi công trình. Nếu ngay từ đầu đã sử dụng gạch kém nung, xi măng pha tạp hay sơn không đạt chuẩn, thì nguy cơ thấm dột gần như chắc chắn xảy ra. Ban đầu, chủ nhà có thể tiết kiệm được một khoản chi phí nhỏ, nhưng cái giá phải trả sau đó lại gấp nhiều lần: tường loang lổ, lớp sơn bong tróc, thậm chí kết cấu nhanh chóng xuống cấp.

Các nghiên cứu trong ngành xây dựng chỉ ra rằng: công trình dùng vật liệu kém chất lượng có tuổi thọ ngắn hơn từ 2–3 lần so với công trình sử dụng vật liệu đạt chuẩn. Nói cách khác, “tiết kiệm” ở giai đoạn thi công thường đồng nghĩa với “tốn kém” ở giai đoạn sửa chữa.

Chỉ cần lựa chọn vật liệu chất lượng ngay từ đầu, bạn đã loại bỏ được phần lớn rủi ro thấm dột và bảo vệ sự bền vững lâu dài cho ngôi nhà.

2.3. Thi công sai kỹ thuật

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến thấm dột, thậm chí còn thường xuyên hơn cả việc sử dụng vật liệu kém chất lượng.

Sai sót có thể xuất hiện ở nhiều giai đoạn:

• Bề mặt không được vệ sinh sạch bụi xi măng, dầu ván khuôn hoặc tạp chất trước khi quét lớp chống thấm, khiến lớp phủ không bám dính chắc.
  
• Lớp chống thấm được thi công quá mỏng, không đạt độ dày tiêu chuẩn (tối thiểu 1,5–2mm), dẫn đến giảm khả năng bảo vệ.
  
• Thi công thiếu lớp lót hoặc bỏ qua các chi tiết dễ thấm như mạch ngừng, khe co giãn, cổ ống xuyên sàn…
  

Thực tế cho thấy, hơn 60% sự cố thấm dột bắt nguồn từ lỗi thi công chứ không phải vật liệu. Điều này khẳng định: lựa chọn vật liệu tốt chỉ là một nửa của giải pháp; nửa còn lại nằm ở tay nghề và quy trình thi công chuẩn mực. Một công trình muốn bền vững lâu dài không thể chỉ trông chờ vào vật liệu, mà cần cả sự chính xác trong từng bước thi công.

2.4. Môi trường và khí hậu tác động

Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa của Việt Nam là một trong những nguyên nhân lớn khiến công trình nhanh xuống cấp.

• Vùng ven biển thường xuyên chịu ảnh hưởng của hơi muối, làm tăng tốc độ ăn mòn thép cốt và bong tróc lớp bảo vệ bên ngoài.
  
• Miền Bắc có sự chênh lệch nhiệt độ ngày – đêm rõ rệt vào mùa đông. Bê tông liên tục giãn nở và co ngót, tạo ra các vết nứt nhỏ nhưng nguy hiểm.
  
• Miền Nam lại đối mặt với mùa mưa kéo dài. Kết cấu sân thượng, mái nhà và tường ngoài thường xuyên ngấm nước, khiến khả năng thấm dột tăng cao.
  

Mỗi vùng khí hậu đều mang những thách thức riêng. Vì vậy, giải pháp chống thấm cần được thiết kế phù hợp với điều kiện môi trường địa phương, thay vì áp dụng một cách rập khuôn. Sự khác biệt trong khí hậu chính là lý do tại sao cùng một loại vật liệu, nhưng hiệu quả chống thấm có thể rất khác nhau giữa các khu vực.

3. Hậu quả nếu không chống thấm kịp thời

Nhiều người lầm tưởng thấm dột chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ, nhưng thực tế hậu quả nghiêm trọng hơn nhiều:

• Mỹ quan: Tường loang lổ, lớp sơn bong tróc, bề mặt công trình trở nên xuống cấp như “bóc vỏ”.
  
• Sức khỏe: Độ ẩm cao là môi trường lý tưởng cho nấm mốc và vi khuẩn phát triển, gây ra các bệnh về hô hấp, dị ứng và viêm xoang.
  
• Kinh tế: Khi thấm dột đã lan rộng, chi phí khắc phục thường rất lớn, thậm chí gấp nhiều lần so với chi phí chống thấm ngay từ đầu.
  
• Kết cấu: Nước thấm vào bê tông và thép cốt làm gỉ sét, giảm khả năng chịu lực, rút ngắn tuổi thọ công trình.

Rõ ràng, chi phí sửa chữa luôn cao hơn nhiều so với chi phí phòng ngừa. Đầu tư chống thấm ngay từ giai đoạn đầu không chỉ bảo vệ công trình mà còn bảo vệ sức khỏe và tài chính của gia đình.

4. Cách khắc phục và phòng ngừa hiệu quả

4.1. Thi công chống thấm ngay từ đầu

Chống thấm hiệu quả nhất luôn bắt đầu từ giai đoạn thi công, chứ không phải khi sự cố đã xảy ra. Việc lựa chọn đúng vật liệu cho từng hạng mục giúp công trình bền vững và tiết kiệm chi phí lâu dài:

• Khu vực ẩm ướt thường xuyên như nhà vệ sinh, sân thượng → sử dụng vật liệu chống thấm hai thành phần có độ bám dính cao, điển hình như VMIX Flex.
  
• Khu vực tiếp xúc trực tiếp với mưa nắng như tường ngoài trời, mái bê tông → nên chọn sơn chống thấm gốc Acrylic, vừa chống thấm vừa tăng tính thẩm mỹ.
  
• Khu vực chịu áp lực nước lớn như tầng hầm, bể chứa → ưu tiên hóa chất chống thấm tinh thể thẩm thấu sâu vào bê tông, chẳng hạn VMIX Crystal 405.

Đầu tư chống thấm ngay từ đầu không chỉ ngăn ngừa rủi ro thấm dột mà còn đảm bảo tuổi thọ công trình luôn ở mức tối ưu.

4.2. Kiểm tra định kỳ và xử lý sớm

Công trình, cũng như cơ thể con người, cần được “khám sức khỏe” định kỳ. Việc kiểm tra bề mặt tường, sàn mái hay trần nhà mỗi 6–12 tháng giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như vết nứt nhỏ, mảng ẩm loang hoặc sơn bong tróc.

Nếu xử lý kịp thời, bạn chỉ cần những biện pháp đơn giản như trám khe nứt bằng keo chuyên dụng, phủ lại sơn chống thấm hoặc quét bổ sung một lớp bảo vệ. Ngược lại, nếu bỏ qua, các vết nứt và mảng ẩm sẽ nhanh chóng lan rộng, dẫn đến chi phí sửa chữa gấp nhiều lần và ảnh hưởng trực tiếp đến kết cấu công trình.

Chủ động bảo trì định kỳ chính là cách tiết kiệm chi phí và kéo dài tuổi thọ công trình hiệu quả nhất.

4.3. Chọn đơn vị thi công uy tín

Một đội ngũ thi công giàu kinh nghiệm không chỉ lựa chọn đúng vật liệu mà còn tuân thủ nghiêm ngặt quy trình: vệ sinh bề mặt sạch sẽ, xử lý mạch ngừng, thi công đủ số lớp và đảm bảo độ dày chuẩn. Khi mọi bước được thực hiện đúng kỹ thuật, lớp chống thấm sẽ phát huy tối đa hiệu quả.

Thực tế cho thấy, những công trình được thi công chuẩn ngay từ đầu có thể duy trì độ bền thêm 10–15 năm mà hầu như không cần sửa chữa lớn. Đây chính là sự khác biệt rõ rệt giữa một công trình “làm cho xong” và một công trình được đầu tư đúng mức ngay từ ban đầu.

❓ Câu hỏi thường gặp (FAQ) về thấm dột và chống thấm

1. Vì sao nhà mới xây vẫn bị thấm dột?
➡ Thường do thi công chống thấm không đúng kỹ thuật, không xử lý bề mặt trước khi phủ, hoặc chọn vật liệu kém chất lượng. Một số trường hợp là do nứt bê tông co ngót sau khi đổ.

2. Nứt tường nhỏ có cần chống thấm không?
➡ Có. Vết nứt chỉ 0,2–0,3mm vẫn đủ để nước thấm qua. Nếu không xử lý sớm, lâu ngày sẽ ăn mòn thép bên trong và gây hư hại nghiêm trọng.

3. Tường bị ẩm mốc thì xử lý thế nào?
➡ Bước đầu tiên là tìm nguyên nhân thấm. Sau đó vệ sinh, cạo bỏ lớp sơn cũ, trám nứt (nếu có) rồi quét lớp chống thấm chuyên dụng như VMIX Flex hoặc sơn gốc Acrylic.

4. Bao lâu nên kiểm tra và bảo trì chống thấm?
➡ Nên kiểm tra định kỳ 6–12 tháng/lần, đặc biệt trước và sau mùa mưa. Nếu phát hiện dấu hiệu ẩm loang, bong tróc cần xử lý ngay.

5. Nên chọn vật liệu chống thấm nào cho bể nước sinh hoạt?
➡ Cần chọn loại an toàn cho nước uống, không độc hại, ví dụ chống thấm 2 thành phần như VMIX Flex – đạt chuẩn dùng cho bể chứa nước sinh hoạt.

Thấm dột không chỉ là chuyện loang lổ tường hay vài mảng sơn bong tróc. Nó là “kẻ thù âm thầm” làm giảm tuổi thọ công trình, ảnh hưởng sức khỏe và tốn kém chi phí sửa chữa.

Nguyên nhân có thể đến từ nhiều phía: nứt kết cấu, vật liệu kém, thi công sai kỹ thuật hoặc khí hậu khắc nghiệt. Nhưng điểm mấu chốt để ngăn ngừa vẫn là thi công chống thấm ngay từ đầu, kết hợp chọn vật liệu chất lượng và tay nghề thi công chuẩn xác.

Nếu bạn đang xây nhà hoặc sửa chữa, đừng ngại đầu tư vào chống thấm. Bởi chi phí hôm nay sẽ giúp bạn tiết kiệm gấp nhiều lần trong tương lai – và quan trọng hơn, mang lại sự an tâm lâu dài cho gia đình bạn.

Hy vọng bài viết đem lại nhiều thông tin bổ ích cho bạn đọc. Nếu còn thắc mắc cần giải đáp hoặc cần tư vấn kỹ thuật đừng ngần ngại liên hệ với Vmix qua thông tin sau:

Website: https://vmixvn.com/

Hệ thống chi nhánh:

Hà Nội:

• Số 21 ngõ 195 Minh Khai, Hai Bà Trưng, TP Hà Nội.
• Hotline: 07 880 880 86

Đà Nẵng:

• 384 Hà Huy Tập, Thanh Khê, TP. Đà Nẵng.
• Hotline: 0982 264 334

Hồ Chí Minh: :

• Số 16 Đường 53 ,Phạm Văn Chiêu, Phường 14, Quận Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh (Sân cầu lông Châu Dương)
• Hotline: 0973 928 524